Coraz więcej energii zasilającej polskie gospodarstwa domowe pochodzi ze słońca. Agencja Rynku Energii latem raportowała, że moc z fotowoltaiki zainstalowanej w Polsce przekroczyła 10 GW. To blisko dwa razy więcej niż rok temu. Elektrownie słoneczne to jeden z najszybciej rozwijających się sektorów rynku. Aby mógł rozwijać się jeszcze szybciej, potrzebuje wsparcia IT. Duże doświadczenie na tym polu mają firmy z Polski.
Fotowoltaika na świecie
W ujęciu globalnym sektor energii słonecznej osiągnął właśnie nowy wymiar. Jak wynika z raportu Solar Power Europe, moc wszystkich instalacji paneli fotowoltaicznych na świecie przekroczyła w 2022 roku wielkość 1 TW. To ogromny wzrost, biorąc pod uwagę, że zaledwie 20 lat temu było to około 2 GW, czyli 500 razy mniej.
Jednocześnie energia słoneczna zaspokaja nadal niewielką część, bo zaledwie ok. 4 proc. globalnego zapotrzebowania na energię elektryczną. Co więcej, 70 proc. całej mocy ciągle pozyskujemy ze źródeł nieodnawialnych. Świat będzie musiał przechodzić na bardziej zrównoważone sposoby wytwarzania energii. To, że fotowoltaika w najbliższych latach będzie jeszcze bardziej powszechna, nie budzi wątpliwości. Jednak, aby przyspieszenie w kierunku neutralności węglowej było możliwe, konieczne są nie tylko nowe instalacje, ale także wdrożenia odpowiednich systemów IT. Szczególnie, że zarządzanie mini-elektrowniami daje coraz więcej możliwości magazynowania i eksploatowania mocy.
Dzięki przydomowym elektrowniom słonecznym użytkownicy mogą nie tylko tanim sposobem pozyskiwać energię na własny użytek, ale także magazynować nadwyżkę, a nawet ją sprzedawać. Głównym kosztem jest montaż paneli oraz całego systemu wraz z akumulatorem. Taka instalacja, poza okresowymi przeglądami i ewentualną konserwacją, to inwestycja na lata, która przy dzisiejszych cenach energii zwraca się szybciej, niż można było się tego spodziewać. Eksperci twierdzą, że w zależności od rodzaju, panele powinny zachować 80 do 90 proc. swojej wydajności przez ćwierć wieku.
Przykład z zachodu
Według Międzynarodowej Agencji Energetycznej (IEA), jeśli świat ma osiągnąć neutralność emisyjną, czyli równowagę pomiędzy emisjami a pochłanianiem CO2 z atmosfery do 2050 roku, inwestycje w czystą energię do 2030 roku będą musiały zostać potrojone. A sektor potrzebuje nie tylko samej technologii, ale także odpowiedniego wsparcia IT.
Spore doświadczenie w digitalizacji fotowoltaiki ma firma Boldare, która od dłuższego czasu projektuje i buduje produkty cyfrowe dla niemieckiego przedsiębiorstwa Sonnen. To klient z branży energii odnawialnej, będący jednym z czołowych światowych producentów inteligentnych systemów magazynowania energii oraz innowacyjnym dostawcą usług energetycznych. Działa w Europie, Australii i w Stanach Zjednoczonych.
– Dla Sonnen zbudowaliśmy od podstaw szereg produktów cyfrowych, skierowanych zarówno do klientów indywidualnych, jak i partnerów biznesowych. Klienci firmy mogą dzięki nim np. monitorować produkcję energii z przydomowych instalacji fotowoltaicznych czy planować ładowanie auta elektrycznego w taki sposób, by za energię zapłacić jak najmniej. Naszemu partnerowi pomogliśmy też w stworzeniu platformy CRM, która usprawniła proces zdobywania nowych klientów i jeszcze bardziej przyspieszyła rozwój organizacji – tłumaczy Patrycja Wala, Head of Delivery w Boldare. Firma rozpoczęła współpracę z niemieckim dostawcą w 2017 roku. W międzyczasie sektor fotowoltaiki bardzo poszedł do przodu, zarówno pod kątem możliwości technologicznych, jak i samej popularyzacji wykorzystania przydomowych elektrowni czy aut elektrycznych. – W związku z dynamicznie rosnącym sektorem i rozwojem Sonnen, największym wyzwaniem było regularne dopasowywanie wydajności systemu do zwiększających się potrzeb. Dość szybko nasze zaangażowanie wzrosło z 5 do 48 osób – nie tylko programistów, ale także scrum masterów, którzy wspierali zespoły deweloperskie oraz doradzali Sonnen w przejściu na zwinne i bardziej efektywne procesy Agile – wyjaśnia Patrycja Wala.
Możliwości
Rozwój technologii pozwala dziś na zaawansowane zarządzanie przydomowymi czy przyzakładowymi elektrowniami wykorzystującymi panele słoneczne. Możliwość akumulowania mocy, a nawet dzielenia się nią z wieloma użytkownikami otworzyła nowy rozdział w gospodarce energetycznej. Z fotowoltaiki z powodzeniem mogą korzystać całe osiedla, wspólnoty mieszkaniowe czy firmy w biurowcach i parkach przemysłowych.
Instalacje fotowoltaiczne produkują duże ilości danych, które służą m.in. do analizy efektywności i obliczania wydajności. Dane te uwzględniają szereg czynników, takich jak warunki meteorologiczne czy rodzaj instalacji, pozwalając na coraz bardziej doskonałą optymalizację wykorzystania, magazynowania oraz dzielenia się wyprodukowaną energią. Co istotne, pojawienie się w sektorze energetycznym prosumenta, czyli konsumenta zaangażowanego we współtworzenie i sprzedaż mocy wytwarzanej w ramach własnej instalacji, stworzyło przestrzeń dla rozwoju nowych technologii i usług ułatwiających gospodarowanie energią.
– Stworzyliśmy dla Sonnen m.in. aplikację do monitorowania procesu tworzenia, zużycia oraz magazynowania energii wyprodukowanej przez przydomowe instalacje fotowoltaiczne. Użytkownik może śledzić w czasie rzeczywistym ile energii wytwarza jego instalacja oraz poznać prognozowane koszty poboru energii z sieci. Inny produkt, który współtworzyliśmy, umożliwia sterowanie ładowaniem baterii w samochodzie elektrycznym. Aplikacja daje możliwość wyboru jednej z opcji: ładowania szybkiego, najbardziej ekonomicznego lub planowania ładowania w czasie. Prognozujemy, że technologie towarzyszące energetyce będą się silnie rozwijały właśnie w obszarze gospodarowania mocą, optymalizacji jej kosztów czy korzystania z tańszych taryf – mówi ekspertka z Boldare.
Wiele wskazuje na to, że w najbliższych latach, w obliczu kryzysu gospodarczego i rosnących cen energii, fotowoltaika i technologie z nią związane nadal będą się dynamicznie rozwijały. Jak podaje Ember, think thank specjalizujący się w zielonej energetyce, tego lata w UE padł rekord w produkcji energii ze słonecznej energii. Wolumen wyprodukowanej energii osiągnął 99 TWh, co stanowi ok 60 proc. rocznego zapotrzebowania naszego kraju. Jak w każdej gałęzi przemysłu, tak i tutaj, aby sektor nadal mógł się rozwijać, a wyprodukowana moc była jak najlepiej wykorzystywana, konieczne są wdrożenia zaawansowanych technologii IT.
