Krzysztof Jasiński, prezes zarządu w firmie Distech Controls Poland
Czynnikami stymulującymi wzrost zainteresowania systemami automatyki są rosnące koszty energii oraz większa świadomość inwestorów dotycząca wpływu tych systemów na koszty eksploatacji budynków i – ostatecznie – stopę zwrotu z inwestycji. Wzrost popularności systemów oceny środowiskowej budynków (BREEM, LEED itd.), a także ich wpływu na wartość rynkową nieruchomości skłania do poważniejszego potraktowania tematu. Coraz więcej inwestorów czuje potrzebę zastosowania systemu. Bardziej jednak czuje niż rozumie, ponieważ problem oceny wpływu jakości systemów automatyki na własności energetyczne budynku i koszty jego eksploatacji był i nadal pozostaje trudny, nawet dla fachowców. Ciężko im zdecydować, w jakie elementy i funkcje warto, a w jakie nie warto zainwestować.
Systemy BMS często są sprowadzane do roli wizualizacji parametrów i zdarzeń. Nie można więc się zbytnio dziwić, że inwestor nie chce wydawać środków na system, który prezentuje pracownikom ochrony (bo tam najczęściej trafia terminal operatora) niezrozumiałe informacje. Dopóki nie zacznie się oceniać jakości systemu poprzez jego wpływ na efektywność, będą występować takie sytuacje. Pewną pomocą jest norma IEC 15232, która pozwala oszacować wpływ technicznego wyposażenia budynku (w tym rozwiązań automatyki) na jego klasę energetyczną. Porównanie konsumpcji w poszczególnych klasach daje pośrednio odpowiedź na pytania: ile można potencjalnie zaoszczędzić; co należy zainstalować, aby osiągnąć spodziewane oszczędności, a także, w jakim czasie nakłady mogą się zwrócić.
Kolejną barierą jest kalkulowanie inwestycji jako kosztów wybudowania obiektu bez eksploatacji. Kalkulacja rentowności inwestycji w dłuższym okresie pokazuje, że nie warto ignorować zagadnienia, ponieważ aż 2/3 kosztów to media i energia, a dobre systemy mogą je ograniczyć o kilkadziesiąt procent. Taka decyzja musi zostać jednak podjęta na wczesnym etapie inwestycji. Odkładanie jej do chwili otwarcia frontu robót dla systemu często powoduje, że zamontowane już instalacje nie pozwalają na realizację istotnych funkcji, budżet jest wyczerpany z powodu nieprzewidzianych wydatków i bywa, że system nie powstaje wcale, a budynek otrzymuje tylko urządzenia niezbędne do tego, aby w ogóle funkcjonował, i to w dodatku najprostsze.