Technologie bezprzewodowe to bardzo istotny element wyposażenia nowoczesnych budynków, zwłaszcza bazujących na systemach klasy BMS.
Bezprzewodowe systemy przesyłu danych stanowią bardzo obszerne zagadnienie. Bez kabla, przy użyciu różnych radiowych technologii przesyłu danych może funkcjonować wiele systemów i instalacji. Za podstawę w zakresie bezprzewodowego, a zarazem zdalnego sterowania, w tym alarmami i monitoringiem, można więc uznać technologię GSM, systemy zdalnego monitoringu bazujące na radiowym przesyle obrazu oraz piloty zdalnego sterowania.
Pilot to podstawa
W nowoczesnych systemach alarmowych nieodzownym elementem są piloty zdalnego sterowania i karty zbliżeniowe. Rozwiązania tego typu najczęściej uwzględnia się w miejscach, gdzie obsługa systemu alarmowego jest trudna dla niektórych osób (np. dzieci, osób starszych) oraz gdy zakłada się ograniczony dostęp do określonej funkcjonalności instalacji alarmowej. W oferowanych na rynku centralach alarmowych można przypisać pilota do konkretnego użytkownika, zapewniając mu możliwość korzystania z określonych funkcji, takich jak chociażby załączanie i wyłączanie czuwania, czy też sterowanie urządzeniami (brama garażowa, rolety itp.). Przydatne rozwiązanie stanowi też możliwość definiowania stref, które mogą być załączane przez użytkownika. Warto pamiętać, że wadą takiego systemu jest brak możliwości identyfikowania osoby, która obsługuje system.
Zamiast pilotów bardzo często zastosowanie znajdują karty zbliżeniowe. Jako podstawową zaletę takiego rozwiązania wymienia się przede wszystkim prostą obsługę. Sprowadza się ona jedynie do zbliżenia karty do odpowiedniego czytnika. Takie działanie powoduje określone funkcje w systemie – identyfikuje użytkownika itp.
GSM/GPRS
Na rynku są oferowane centrale alarmowe lub moduły, dzięki którym zyskuje się możliwość realizowania powiadomień na telefon komórkowy. Jest przy tym możliwa współpraca poprzez technologię GSM/GPRS ze stacjami monitorującymi. Powiadomienie może przyjąć formę wiadomości tekstowej lub próby nawiązania połączenia. Typowa centrala jest wyposażona w wejścia przewodowe, choć stosowane są również wejścia bezprzewodowe oraz wbudowany odbiornik radiowy pracujący w paśmie 433 MHz. Zyskuje się więc możliwość prostego załączania i wyłączania czuwania za pomocą pilota lub bezprzewodowej klawiatury. Ważnym elementem są też wyjścia przekaźnikowe, które mogą być sterowane poprzez sam moduł i w sposób zdalny, np. przez komendy SMS. W niektórych modelach programowanie centrali odbywa się zarówno za pomocą kabla, jak i zdalnie, poprzez modem GPRS.
Oprogramowanie do obsługi instalacji alarmowych, które jest instalowane w telefonach komórkowych, zawiera wiele rozwiązań zwiększających bezpieczeństwo systemu. Skuteczne narzędzia odpowiedzialne za ochronę przewiduje się niezależnie od sposobu wymiany danych z centralą. Maksymalny poziom bezpieczeństwa jest więc zapewniony przy przesyle informacji w technologii GPRS, UMTS (3G) i WIFI. W tym ostatnim przypadku zazwyczaj implementowany jest zaawansowany algorytm kodowania AES z użyciem 192-bitowego klucza. Oferowane na rynku aplikacje są przeznaczone zarówno do tradycyjnych telefonów, jak i urządzeń wyposażonych w ekran dotykowy. Odpowiednie wersje oprogramowania można nabyć z myślą o urządzeniach obsługujących środowisko Java J2ME. Dla telefonów pracujących w oparciu o system operacyjny Google Android jest opracowana dedykowana wersja aplikacji.
Zdalny monitoring
Nowoczesne oprogramowanie do zdalnej obsługi systemów monitoringu pozwala na integrowanie danych pochodzących z systemów alarmowych i urządzeń rejestrujących obraz. Oprogramowanie tego typu stanowi istotny element kompleksowych stacji monitorujących. System najczęściej pracuje w środowisku Windows, dzięki czemu zyskuje się możliwość pracy operatorów na wielu stanowiskach, które tworzą sieć. Nowoczesne oprogramowanie stanowi dobre narzędzie obsługujące abonentów monitorowanych po linii telefonicznej za pomocą sieci GSM lub Ethernet. Interesującym rozwiązaniem jest możliwość współpracy z systemem wizualnej weryfikacji alarmu. Każdemu abonentowi można nadać nawet kilkanaście identyfikatorów. Przypisuje się różne kategorie kodów otrzymywanych od abonenta. Wszystkie sytuacje, które wymagają interwencji, są natychmiast zgłaszane. Zdarzenia poddaje się selekcji z możliwością tworzenia raportów dla abonentów, operatorów i systemu stacji. Rzecz jasna, wszystkie dane są dodatkowo archiwizowane, co zapewnia najwyższy poziom bezpieczeństwa zgromadzonych informacji.
Interesująca jest funkcja pozwalająca na zdalne podglądanie zdarzeń napływających od wybranych abonentów stacji. Właściciele monitorowanych obiektów zyskują możliwość zdalnego sprawdzenia stanu systemu w dowolnej chwili i niemal z każdego miejsca. Rozwiązanie tego typu przyniesie również korzyści wdrożeniowcom systemów alarmowych. Można bowiem usprawnić proces testowania wymiany danych przez weryfikowanie poprawności konfiguracji torów transmisji podczas instalacji. Prostsze okaże się także okresowe sprawdzanie działania wszystkich elementów systemu. W niektórych systemach przewidziano hierarchiczny sposób konfigurowania kont. Jako zalety takiego rozwiązania wymienia się ścisłe określenie uprawnień poszczególnych użytkowników systemu (administratorów, instalatorów, użytkowników końcowych). Nowoczesne systemy zapewniają wiele interesujących funkcji, takich jak filtrowanie, wiadomości wewnętrzne pomiędzy użytkownikami czy przeglądy stanów i danych w zależności od uprawnień.
Radiomodemy do kamer wideo
Na rynku dostępne są również radiomodemy, pozwalające na przesyłanie obrazu drogą radiową. Ze względu na to, że w technologii tej istotnym problemem jest duża ilość danych, urządzenia muszą uwzględniać narzędzia techniki i zapisu w kontekście przesyłania obrazu na znaczne odległości. Profesjonalny system do przesyłu danych obejmuje kamerę, moduł kompresujący oraz komplet radiomodemów.
Obraz pozyskiwany za pomocą kamery jest zapisywany i kompresowany przez moduł elektroniczny. W następnej kolejności obraz jest przesyłany przez radiomodemy. Te z kolei mogą być połączone z komputerem, na którym możliwy jest podgląd monitorowanego miejsca lub przedmiotu. Na komputerze można także zapisywać pojedyncze klatki lub nagrywać obraz ciągle. W nowoczesnych technologiach każda ramka obrazu przesyłana jest przez radiomodemy w formie sygnału cyfrowego. Biorąc pod uwagę ograniczoną przepustowość łącza radiowego, z uwzględnieniem wysokiej częstotliwości odświeżania kamery z obrazu, zazwyczaj przesyłane są nie całe klatki obrazu, a wyłącznie te niosą informacje o zaistniałych w nim zmianach.
System alarmowy przez Internet
Zaawansowane możliwości w zakresie zdalnej obsługi systemów alarmowych niesie ze sobą również wykorzystanie w ich sterowaniu za pomocą sieci internetowej. Funkcjonalność tego typu zapewniają centrale alarmowe lub specjalne moduły komunikacyjne współpracujące z centralami alarmowymi. Zyskuje się dzięki nim możliwość dostępu do systemu poprzez sieć lokalną LAN oraz za pomocą sieci internetowej.
Nowoczesne centrale alarmowe zapewniają komunikację poprzez Internet na kilka sposobów. Stąd też sterowanie systemem alarmowym może odbywać się na dowolnym komputerze przez przeglądarkę WWW. Dzięki temu zyskuje się zatem wirtualny panel sterujący, który zapewnia kompleksowe sterowanie systemem. Interesujące rozwiązanie stanowią również aplikacje przeznaczone do telefonów komórkowych. Oprogramowanie tego typu zapewnia pełne sterowanie systemem. Jako zalety takiego rozwiązania wymienia się przede wszystkim mobilność i dostęp do parametrów systemowych w zasadzie z dowolnego miejsca z dostępem do sieci Internet.
Bardziej zaawansowane aplikacje pozwalają nie tylko na sterowanie alarmem, ale również na wizualizowanie poprzez wirtualne mapy obiektu. Przydatne rozwiązanie stanowi oprogramowanie przeznaczone do zdalnego konfigurowania systemów alarmowych. Funkcjonalność w tym zakresie jest nieodzownym elementem wyposażenia firm instalatorskich.
Autor: Damian Żabicki – dziennikarz, redaktor, autor tekstów, specjalizujący się w tematyce technicznej i przemysłowej. Specjalista public relations firm z branży technicznej.