Według ostatnich badań polskie przedsiębiorstwa są dopiero na wstępnym etapie wdrażania celów zrównoważonego rozwoju przyjętych w Agendzie 2030 ONZ. Oficjalną, długoterminową strategię rozwoju je uwzględniającą ma mniej niż połowa dużych firm. Na polskim rynku można znaleźć jednak organizacje, które od lat działają w oparciu o przemyślane plany w tym zakresie. O tym, jak efektywnie budować plany zrównoważonego rozwoju opowiada Maciej Słojewski – Group Communications Manager w firmie Cedo, której filozofia opiera się na trzech filarach – People, Planet i Products.
Obowiązująca od 2024 roku Dyrektywa CSRD (The Corporate Sustainability Reporting Directive CSRD) obliguje podmioty gospodarcze, także te działające w Polsce, do tzw. raportowania niefinansowego dotyczącego trzech zakresów ESG (Environmental, Social, Governance). Największe przedsiębiorstwa będą musiały ujawnić je już za bieżący rok. Obowiązek ten czeka w kolejnych latach także pozostałe duże oraz średnie firmy notowane na giełdzie. Co więcej, będą one musiały udostępniać tego rodzaju informacje także swoim kontrahentom biznesowym.
W tym kontekście pojawia się pytanie o świadomość i rzeczywiste działania polskich firm odnośnie ESG. Według raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego z maja 2024 roku większość dużych (78%) i średnich (64%) przedsiębiorstw w naszym kraju słyszało o celach zrównoważonego rozwoju, m.in. zawartych w Agendzie 2030 Organizacji Narodów Zjednoczonych. Jeśli jednak mówimy o posiadaniu długofalowej strategii w tym obszarze, to sytuacja wygląda znacznie mniej optymistycznie. Okazuje się, że ma ją tylko 43% dużych i jedynie 2% średnich firm.
Aspekt ludzki w zrównoważonym rozwoju to priorytet
Według przywołanego raportu PIE rodzime firmy deklarują, że dbanie o dobrostan, zdrowie
i bezpieczeństwo zatrudnionych ludzi jest tym obszarem zrównoważonego rozwoju, na który mają największy wpływ. Aspekt ten jednak nie musi i nawet nie powinien ograniczać się wyłącznie do spełniania ustawowych norm BHP czy zapewnienia ergonomicznego miejsca pracy. Świadome społecznie firmy podchodzą do tego tematu z szerszą wizją. Mają bowiem przeświadczenie, że kompleksowe podejście może przyczynić się do zbudowania
i wzmacniania atrakcyjnego wizerunku marki pracodawcy w oczach obecnych i przyszłych talentów. Może przełożyć się także na wymierne korzyści w postaci wysokiej retencji czy niskiej rotacji.
– Nasza filozofia biznesowa jest zawarta w planie Grow with Purpose i opiera się na szeregu zobowiązań społecznych i środowiskowych zawartych w trzech filarach: People, Planet i Products. Obszar „Ludzie” nie bez przyczyny jest wymieniony na pierwszym miejscu. Wyznajemy bowiem filozofię, że sukces rynkowy zależy właśnie od ludzi, ich energii, entuzjazmu i pozytywnych doświadczeń. Sam plan powstał zresztą przy udziale pracowników z całej naszej firmy – mówi Maciej Słojewski, Group Communications Manager w Cedo, i dodaje:
– W przypadku firm produkcyjnych jak nasza, oczywistym priorytetem jest zapewnienie bezpiecznych i komfortowych warunków pracy dla każdego, kto decyduje się być częścią zespołu. Drugim istotnym celem z omawianego obszaru, o którym nie powinno się zapominać, jest rozwój zawodowy ludzi. Osoby zatrudnione u nas mają jednakowe szanse na poszerzanie indywidualnych umiejętności i robienie kariery w zgodzie ze swoimi talentami. Trzeci cel wiąże się z pozytywnym angażowaniem się w życie lokalnych społeczności. Mówiąc wprost, chcemy być jak najlepszym sąsiadem w okolicy, w której znajdują się nasze zakłady produkcyjne. W tym celu aktywnie działamy w obszarach będących przedmiotem wspólnego zainteresowania i korzyści. Dlatego z pełnym przekonaniem inwestujemy zasoby finansowe i ludzkie we wsparcie społeczności w zakresie zdrowia, dobrego samopoczucia czy projekty środowiskowe. Wszystko to we współpracy z lokalnymi władzami i organizacjami pożytku publicznego. Czwarty cel w tym dziale stanowi szacunek i wsparcie dla różnorodności oraz promowanie równouprawnienia. Wszelkie przejawy dyskryminacji ze względu na płeć, pochodzenie czy seksualność są nieakceptowane i napiętnowane z całą stanowczością.
Co ważne, firmy, dla których aspekt społeczny jest istotny, mogą kierować się
w codziennej działalności zestawami dobrych praktyk opracowanymi przez wyspecjalizowane instytucje. W przypadku Cedo przestrzega się na przykład dziewięciu zasad Kodeksu podstawowego ETI (Ethical Trading Initiative), który opiera się na konwencjach Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) i jest uznanym na arenie międzynarodowej zbiorem praktyk pracy.
Ograniczanie negatywnego oddziaływania na planetę
Ochrona i przeciwdziałanie degradacji środowiska naturalnego to aspekt, który prawdopodobnie każdemu nasuwa się jako pierwszy na myśl, gdy mowa o filozofii zrównoważonego rozwoju. Sprzyja temu m.in. zainteresowanie społeczne wyzwaniami klimatycznymi, czy duża liczba regulacji prawnych, obligujących przedsiębiorstwa
do określonych zachowań i standardów działania. Jak wskazuje raport PIE, liderami zmian
w tym obszarze są duże firmy z takich branż jak przemysł lekki oraz przemysł i górnictwo. Przykład firmy Cedo i podejmowanych przez nią działań zdaje się to tylko potwierdzać.
–- Nasza działalność opiera się na tworzywach sztucznych – zarówno ich innowacyjnym wytwarzaniu, jak i recyklingu, dlatego w sposób oczywisty uwzględniamy aspekty środowiskowe w naszej działalności. Chcemy minimalizować nasz wpływ na otoczenie,
a obszar „Planeta” stanowi drugi filar wypracowanej przez nas strategii zrównoważonego rozwoju. Oczywiście każde przedsiębiorstwo zajmujące się produkcją wpływa na środowisko, pobiera energię, wodę, zużywa zasoby naturalne, generuje hałas czy odpady. Dlatego jednym z konkretnych celów, jaki zamierzamy zrealizować, jest osiągnięcie neutralności klimatycznej (tzw. Net Zero). Dodam, że od 2019 roku zmniejszyliśmy ilość wytwarzanych gazów cieplarnianych generowanych przez nasze fabryki, biura i recykling (Scope 1&2) o 72%. Zamierzamy również zoptymalizować efektywność energetyczną wszystkich naszych obiektów i tam, gdzie to możliwe, przejść na korzystanie z energii odnawialnej – objaśnia manager, dodatkowo wskazując na inne kluczowe obszary zmiany: – naszym zobowiązaniem, które przekuwamy na realne działania, jest również poprawa gospodarowania wodą. Obejmuje ono zmniejszanie całkowitego jej zużycia oraz zapobieganie przedostawaniu się do kanalizacji i środowiska materiału stosowanego w produkcji. Wszystkie nasze zakłady produkcyjne przystąpiły do inicjatywy Opertion Clean Sweep. Kolejnym krokiem milowym było dołączenie Cedo do respektowanej inicjatywy Science Based Targets, gdzie firmy publicznie zobowiązują się do pewnych działań i są z tego rozliczane. Jesteśmy także w procesie weryfikacji i oceny naszych działań przez EcoVadis i mamy nadzieję na uzyskanie naszego pierwszego medalu jeszcze w tym roku. Kolejnym istotnym wątkiem, który firmy powinny brać pod uwagę i my to robimy, jest współpraca z dostawcami, którzy mają wysokie standardy etyczne, środowiskowe i społeczne.
Ten ostatni wymieniony przez eksperta aspekt, czyli wywieranie presji na kontrahentów biznesowych, wciąż nie jest powszechnym standardem w przypadku polskiego rynku.
Z badania PIE wynika, że obecnie tylko 9% średnich oraz 15% dużych firm deklaruje, że wymaga od swoich dostawców spełniania określonych standardów środowiskowych.
Innowacyjna produkcja dla lepszego świata
Odpowiedzialna produkcja czy innowacyjność w opracowywaniu produktów mogących zastąpić nieefektywne środowiskowo rozwiązania to dwa z szerokiej palety celów zrównoważonego rozwoju ONZ dotyczących aspektu gospodarczego. Co paradoksalne, opracowanie PIE wskazuje, że firmy traktują je jako te, na które mają najmniejszy wpływ. Potwierdzają to zresztą dane Głównego Urzędu Statystycznego, według których większość
z polskich biznesów nie prowadzi działalności innowacyjnej. Na fakt tego, jak istotne jest ciągłe ulepszanie produktów w kontekście zrównoważonego rozwoju, zwraca jednak uwagę Maciej Słojewski:
–- Trzecim filarem przyjętej przez nas strategii są „Produkty”. Chcemy przewodzić w branży, jeśli chodzi o wykorzystanie materiałów z recyklingu. Zarówno gdy mowa o finalnym produkcie, jak i jego opakowaniu. Każdy karton, etykieta czy pudełko papierowe musi być albo z recyklingu, albo pochodzić ze zrównoważonych źródeł. Mówimy tutaj o certyfikacji FSC. Redukujemy ponadto całkowite zużycie plastiku w procesach produkcyjnych poprzez takie projektowanie produktów, aby były one lżejsze, cieńsze, a jednocześnie nadal spełniały najwyższe kryteria co do jakości. Za pomocą różnych zabiegów technologicznych staramy się, aby były one tak samo wytrzymałe, ale żeby zapotrzebowanie na surowiec czy energię do ich wytworzenia było niższe.
Manager wskazuje na jeszcze jeden istotny wątek, który może być koronnym dowodem
i zarazem miernikiem tego, czy przedsiębiorstwa z należytą powagą podchodzą do tematu zrównoważonego rozwoju. Chodzi o mocne zakotwiczenie go na najwyższym, zarządczym poziomie przedsiębiorstwa.
–- Ponad 2 lata temu zostało utworzone stanowisko Dyrektora ds. Zrównoważonego Rozwoju. Osoba ta zajmuje się dbaniem o wdrażanie określonych standardów, tworzy plany, nawiązuje relacje z organizacjami, które pomagają nam realizować cele ESG. Raportuje ona bezpośrednio do Dyrektora Generalnego całej Grupy Cedo. Słowem, jest to bardzo wysokie stanowisko, co dobitnie pokazuje, jak poważnie podchodzimy do tych zagadnień.
Przykład takich przedsiębiorstw jak Cedo jasno pokazuje, że aby efektywnie budować
i realizować politykę zrównoważonego rozwoju w firmie, należy podejść do tematu kompleksowo, adresując zarówno kwestie społeczne, środowiskowe, jak i stricte produktowe.
Źródłem efektywności jest ponadto nadanie temu obszarowi odpowiedniej rangi, na poziomie strategii biznesowej organizacji i top managementu.
