Są niepozorne i w zasadzie nikt nie zwraca na nie większej uwagi – do momentu, gdy nagle zabraknie prądu. Urządzenia UPS, bo o nich mowa, odgrywają kluczową rolę w zagwarantowaniu zasilania dla milionów urządzeń, serwerów i całych systemów podłączonych do sieci elektroenergetycznej na całym świecie, umożliwiając nieprzerwane działanie centrów danych i przyczyniając się do sukcesu wielu firm. Ale czy ktoś zastanawiał się nad tym jak to się stało, że dziś korzystamy z tych urządzeń?
35 lat UPS-ów
Historia pierwszych UPS-ów sięga lat 60-tych i epoki komputerów mainframe. Wówczas komputery były tak duże, że zajmowały całe pomieszczenia, a kluczowe systemy zasilania i chłodzenia potrzebowały tyle samo miejsca, co komputery. Era ta przyniosła początek dzisiejszym systemom zasilania, gdy w 1964 roku należąca dziś do Schneider Electric firma Merlin Gerin wprowadziła na rynek nowatorskie systemy UPS, umożliwiające konsolidację rozproszonych rozwiązań UPS. Mimo to w tamtym okresie mało osób przewidywało, że świat tak bardzo rozwinie się w kierunku technologii informatycznych i systemów IT.
Tak naprawdę motorami rozwoju dla systemów zasilania gwarantowanego byli tacy giganci technologiczni jak IBM, Apple czy Microsoft. Triumf komputerów osobistych, których w 1983 roku w USA było już około 2 mln sztuk, przyniósł rozwój modelu architektury sieciowej klient-serwer. Firmy mogły nagle przeprowadzić migrację aplikacji z jednostek centralnych do serwerów, co doprowadziło do szybkiej i gwałtownej decentralizacji systemów komputerowych. Spowodowało też, że firmy straciły kontrolę nad systemami zasilania o znaczeniu krytycznym. Rozpoczęła się więc walka, aby te kontrolę przywrócić. W walce tej swoje miejsce zaznacza marka APC, która opracowała specjalny kod umożliwiający jednostkom UPS na ”rozmawianie” z serwerem, gdy musiał być on wyłączony podczas awarii systemu zasilania.
A jednak rewolucja
Lata 90-te przyniosły nową jakość w zarządzaniu zasilaczami UPS. Kolejnym krokiem milowym było pojawienie się w tych urządzeniach protokołu UPS-link, który umożliwił konfigurację zasilaczy z poziomu oprogramowania. Urządzenia tego typu szybko zdobyły popularność, stając się wiodącymi zabezpieczeniami dla systemów zasilania sieci. Pierwsze sieciowe zasilacze UPS pozwoliły klientom na monitorowanie i sterowanie urządzeniami przez sieć przy pomocy protokołu SNMP. Dzięki nowej funkcji użytkownicy mogli odbierać powiadomienia o możliwości wystąpienia przerwy w pracy urządzeń, zanim do niej doszło. Średni czas napraw został skrócony z dni do minut, co do dziś ma istotny, a wręcz kluczowy wpływ na prowadzenie biznesu i codziennej działalności wielu firm.
W pogoni za technologią
Kiedy Bill Gates w 1995 roku wypuszczał na rynek swój rewolucyjny wówczas system Windows 95, producenci UPS natychmiast zareagowali. Modele Back-UPS od APC były pierwszymi zasilaczami UPS, korzystającymi z technologii Plug and Play, która automatycznie instalowała sterowniki i konfigurowała łącze szeregowe w systemie Windows 95. Nastąpił też czas, w którym nawet przeciętny Kowalski zyskał możliwość komunikacji z bliskimi i znajomymi na całym świecie poprzez Internet. Sieć szybko wykorzystano w rozwoju urządzeń UPS. W 1996 roku pojawiły się pierwsze jednostki Smart-UPS sterowane z poziomu sieci web, co umożliwiło elastyczne i wygodne zarządzanie zasilaczami z dowolnego miejsca i w dowolnym czasie, gwarantując dyspozycyjność sprzętu o znaczeniu krytycznym. Dalsze lata to rozwój wręcz lawinowy. W 1997 roku pojawiły się UPS-y z interfejsem USB, co umożliwiło milionom użytkowników komputerów PC na proste podłączanie jednostek UPS jako urządzeń peryferyjnych przy pomocy nowego interfejsu.
Era efektywności energetycznej
Kiedy inżynierowie uporali się już problemami natury technicznej, nadszedł czas na zwiększenie efektywności energetycznej. W 2007 roku w UPS-ach pojawiły się unikalne energooszczędne gniazdka, wyłączające zasilanie podłączonych do nich urządzeń, gdy nikt z nich nie korzysta. Zmniejszyły one koszt posiadania zasilaczy UPS, zwiększając efektywność i nie obniżając niezawodności. Pionierem w tych rozwiązaniach stała się marka APC by Schneider Electric. Dodatkowo znaczny postęp technologiczny sprawił, że w 2012 wprowadzono nowe akumulatory, których żywotność została wydłużona nawet do 10 lat.
– Rynek UPS na przestrzeni lat zmienił się diametralnie. Na świecie obecnie pracują miliony naszych urządzeń, gwarantując bezpieczeństwo pracy i życia setkom milionów ludzi. To pewnie, że rynek ten będzie się dalej rozwijać wraz z postępem technologicznym – który wymaga stałego zapewnienia dostępu do sieci i kolejnych, często skomplikowanych zabezpieczeń zasilania – mówi Jacek Parys, Dyrektor Sprzedaży marki APC by Schneider Electric Polska, która w tym roku obchodzi 35-lecie istnienia.
Rozwój UPS-ów przyczynił się do zwiększenia bezpieczeństwa prowadzenia biznesu. Szacowana wartość oszczędności uzyskanych dzięki wszystkim jednostkom UPS zainstalowanym w ciągu jednego roku to 10 milionów USD. To tyle, ile koszt energii generowanej przez zaporę Hoovera w ciągu 9 dni. Co więcej, do roku 2050 populacja miast na całym świecie powiększy się o 2,5 mld ludzi[1], a liczba urządzeń podłączonych do sieci wzrośnie o 50 mld w ciągu najbliższych 5 lat[2]. Wydaje się więc, że zasilanie gwarantowane będzie nam potrzebne jeszcze bardziej, niż dotychczas.
Źródło: Schneider Electric
[1] Departament Spraw Ekonomicznych i Społecznych ONZ (DESA)
[2] Cisco