Konieczność zwiększenia efektywności budynków i jednoczesnego obniżania rachunków za utrzymanie staje się priorytetem dla właścicieli obiektów i inżynierów. Z pomocą przychodzą nowoczesne systemy automatyki budynkowej. Aby jednak systemy działały prawidłowo, konieczne jest odpowiednie ich skomunikowanie.
Pewnie każdy zna przypowieść o wieży Babel, opowiadającą o tym, jak ludzkość próbuje skonstruować budowlę, która sięgnęłaby nieba. Ostatecznie budowniczowie nie byli w stanie się ze sobą porozumieć, ponieważ mówili różnymi językami, i budowa zakończyła się klęską.
Konstrukcja systemów automatyki wygląda często podobnie. Żeby system działał, wszystkie elementy muszą być ze sobą skomunikowane. Od czujników i oświetlenia, po takie urządzenia, jak chillery, bojlery, centrale wentylacyjne i panele elektryczne. Wszystko musi być połączone i skomunikowane z panelami monitoringu, które zapewniają administratorom wgląd w przebieg procesów i możliwość sterowania systemem.
W świecie automatyki budynkowej istnieje wiele różnych języków. To właśnie od tych protokołów zależy, w jaki sposób urządzenia będą się ze sobą komunikować. Jeśli więc w budynku zainstalowany zostanie system, który posługuje się niekompatybilnymi protokołami, nie będą one w stanie się ze sobą porozumieć.
Otwarte protokoły komunikacyjne
Na przestrzeni lat powstały dziesiątki protokołów dla systemów automatyki budynkowej. Niektóre z nich, na przykład BACnet i LonWorks, mogą być wykorzystywane przez niemal każde urządzenie. Właśnie dlatego większość systemów automatyki opiera się na jednym z tych dwóch protokołów. Istnieją również bardziej wyspecjalizowane protokoły, takie jak DALI, który jest stosowany wyłącznie w systemach oświetlenia, oraz Modbus, przeznaczony do pracy w przemysłowych systemach sterowania.
Sytuacja komplikuje się jeszcze bardziej, ponieważ różne protokoły czasem mogą się ze sobą skomunikować, a czasem nie. Na przykład BACnet i LonWorks współpracują z systemami oświetlenia DALI, ale nie ze sobą (a przynajmniej nie jest to łatwe). Dochodzi do tego osobna kategoria protokołów komunikacji bezprzewodowej do takich urządzeń, jak czujniki obecności i sterowniki pomieszczeniowe, korzystające z sygnałów RF. W trakcie instalacji osoby instalujące powinny się upewnić, że protokoły bezprzewodowe, z których korzystają, będą współpracować z resztą budynku. Na szczęście większość urządzeń bezprzewodowych będzie się w stanie skomunikować z siecią szkieletową systemu automatyki.
Płynna komunikacja w kilku prostych krokach
Jak zatem poradzić sobie z tymi wszystkimi protokołami i które wybrać, jeśli chcemy zainstalować urządzenia automatyki budynkowej? Bez obaw, sytuacja nie jest tak bardzo skomplikowana, jak może się wydawać. Oto kilka wskazówek, które ułatwią radzenie sobie z protokołami komunikacyjnymi w budynku:
Po pierwsze należy wybrać produkty oparte na otwartym protokole, czyli takim, z którego korzysta wielu producentów urządzeń. Da to szersze możliwości rozbudowy systemów, niż wybór protokołu zastrzeżonego przez jedną firmę.
Po drugie warto wybrać produkty oparte na protokole, który jest popularny – przynajmniej w Państwa regionie. To ważne, ponieważ niektóre protokoły są stosowane globalnie, a inne tylko w konkretnych regionach. Na przykład Clipsal C-Bus jest popularny w Australii, a M-Bus głównie w Europie.
Po trzecie należy korzystać ze wsparcia partnera – dużego dostawcy lub integratora systemów – który będzie służył radą i pomoże dokonać wyboru rozwiązań.
Po czwarte należy zadawać pytania. Nie musimy posiadać specjalistycznej wiedzy o protokołach, aby wybrać konkretne systemy. Wystarczy, że będziemy zadawać właściwe pytania. Na przykład:
• Ilu producentów korzysta z tego protokołu?
• Czy moje obecne urządzenia będą z nim działać?
• Czy instalacja nowych urządzeń w przyszłości będzie trudna?
• Jakie są plusy i minusy produktów korzystających z tego protokołu?
Warto dodać, że eksperci zajmujący się automatyką budynkową w Schneider Electric opublikowali niedawno „Przewodnik po otwartych protokołach automatyki budynkowej”. Zawiera on przegląd najczęściej stosowanych protokołów wraz z listą zalet i wad, informacjami o pozycji w danym regionie oraz innymi ważnymi danymi podanymi w sposób zrozumiały dla laików. Autorzy przygotowali także szczegółową listę rozwiązań budynkowych Schneider Electric z informacjami o tym, które protokoły są z nimi kompatybilne.
Zrozumienie roli protokołów w systemach automatyki budynkowej pomoże uzyskać płynną komunikację między urządzeniami. Ma to zasadnicze znaczenie dla optymalizacji pracy, która jest niekończącym się wyzwaniem każdego administratora.
Autor: Jacek Parys jest dyrektorem pionu Eco Bulidings w firmie Schneider Electric Polska.
Tekst pochodzi z nr 2/2016 magazynu „Inteligentny Budynek”. Jeśli Cię zainteresował, ZAREJESTRUJ SIĘ w naszym serwisie, a uzyskasz dostęp do darmowej prenumeraty w formie drukowanej i/lub elektronicznej.
