Zakład Termicznego Unieszkodliwiania Odpadów, który powstaje na Ostrowie Grabowskim w Szczecinie, to aktualnie jeden z sześciu takich projektów spalarniowych realizowanych w kraju. Pozostałe powstają w: Białymstoku, Krakowie, Koninie, Bydgoszczy i Poznaniu. Jednak tylko w jednym z tych projektów uczestniczy RAFAKO S.A.
– W Szczecinie i tylko tutaj, w segmencie oczyszczania spalin mamy do czynienia z obligatoryjnym odzyskiem ciepła. To będzie najbardziej efektywna energetycznie spalarnia w Polsce. Oprócz energii z kotła, EcoGenerator będzie dodatkowo odzyskiwał przy pomocy pomp ciepła energię ze skraplania pary wodnej w spalinach w ilości dwóch megawatów z każdej z dwóch linii oczyszczania spalin. Pompy ciepła w instalacjach oczyszczania spalin to standardowa technologia odzysku ciepła spotykana na rynku skandynawskim, ale w pozostałych krajach Europy to ciągle rzadkość – podkreśla Jerzy Mirosław, projektant wiodący projektu „Budowa ZTUO Szczecin” z RAFAKO S.A.
Warto podkreślić, że w projekcie szczecińskim dla segmentu oczyszczania spalin jest zdefiniowana metoda mokra, a dla wszystkich innych projektów w Polsce jest to metoda półsucha. Właśnie metoda mokra umożliwia dodatkowo odzysk ciepła, co odróżnia ją od strony energetycznej od pozostałych.
Czym zatem różni się szczeciński projekt od tradycyjnej elektrociepłowni, opalanej np. węglem kamiennym? – Nie wchodząc w szczegóły, najbardziej znaczącą różnicą jest rozbudowany system oczyszczania spalin. Wynika to z faktu, że ustawodawca przewidział znacznie ostrzejsze parametry emisyjne, które bezwzględnie muszą być dochowane. Z ekologicznego punktu widzenia spaliny z komina spalarni są znacznie czystsze niż spaliny emitowane ze spalania np. węgla kamiennego w tradycyjnej elektrociepłowni – tłumaczy Jerzy Mirosław. Ponadto kotły dedykowane spalarniom odpadów komunalnych mają inną konstrukcję rusztu oraz ze względu na korozję inną konstrukcję elementów kotła w stosunku do kotłów opalanych paliwem tradycyjnym.
RAFAKO S.A. ma silną pozycję na rynku, jeśli chodzi o kotły do tego typu obiektów. – Od 20 ponad lat jesteśmy dostawcą kotłów do zakładów termicznego przekształcania odpadów komunalnych oraz przemysłowych. Uczestniczyliśmy do tej pory w ponad 70 różnych takich inwestycjach w Europie, projektując oraz dostarczając elementy ciśnieniowe kotłów bądź kotły do termicznego przekształcania odpadów. Jeżeli chodzi o Polskę, to taki projekt RAFAKO realizuje pierwszy raz – mówi projektant wiodący ZTUO Szczecin z RAFAKO S.A.
RAFAKO S.A. nie jest generalnym wykonawcą tej szczecińskiej inwestycji, lecz tylko podwykonawcą, ale za to najbardziej znaczącym, bo odpowiedzialnym za cały ciąg technologiczny. – Jesteśmy odpowiedzialni za: projekt, dostawę i całą kwestię związaną z montażem i rozruchem ciągu technologicznego, czyli począwszy od rusztu, poprzez kocioł odzyskowy, segment oczyszczania spalin, skończywszy na segmencie oczyszczania ścieków technologicznych. Przy czym: ruszt, kocioł i segment oczyszczania spalin wykonane zostały dwa razy, bo mamy dwie linie technologiczne. Natomiast segment oczyszczania ścieków jest wspólny dla obu linii – tłumaczy J. Mirosław. – W tym segmencie oczyszczania spalin trzeba było stworzyć warunki zarówno od strony projektowej, jak i konstrukcyjnej, żeby można było umiejscowić węzeł technologiczny umożliwiający odzysk ciepła ze skroplenia pary wodnej w spalinach – dodaje.
Pod koniec czerwca oba kotły wyprodukowane przez RAFAKO S.A. pomyślnie przeszły wodną próbę szczelności. Każdy taki kocioł odzyskowy składa się głównie z rurek o grubości ścianek od 3 do 25 mm. Same elementy ciśnieniowe ważą ok. 600 ton. Spawacze wykonali ok. 4 tysiące spoin. Czerwcowa próba polegała na napełnieniu wodą rur i stopniowym zwiększaniu ciśnienia wody przy użyciu pompy. Podczas normalnej eksploatacji każdy kocioł będzie produkował parę o ciśnieniu 40 barów. Jego dopuszczalne ciśnienie wg projektu to 58 barów. Ale podczas próby musiał wytrzymać ponad 97 barów.
– Podczas realizowania inwestycji związanych z budową kotłów np. takich jak te dla spalarni szczecińskiej, tradycyjnie obchodzimy dwa święta. Pierwszym ważnym etapem są kwestie związane z posadowieniem walczaków. Wtedy mówimy o tzw. chrzcinach walczaka i takie odbyły się już wiosną br. Jak już kotły się zamontuje przeprowadza się tzw. próbę wodną. Polega ona na szczelnym napełnieniu kotłów wodą. Następnie, poprzez odpowiedni system pomp uzyskuje się wymagane ciśnienie wodne i sprawdza się, czy cała ta instalacja kotłowa jest szczelna. Przeprowadzona pod koniec czerwca próba wodna dla obu kotłów wyszła prawidłowo – opowiada Jerzy Mirosław.
Aktualnie na placu budowy ZTUO w Szczecinie zakończono montaż komina oraz prowadzone są prace przy montażu instalacji oczyszczania spalin (zmontowane są już elektrofiltry, posadawiane są absorbery oraz system filtrów workowych), które prowadzi RAFAKO S.A. oraz prace związane z końcówką montażu rusztów i pozostałych elementów kotłów. Generalnym wykonawcą tej inwestycji jest firma Mostostal Warszawa S.A., a generalnym projektantem całości Biuro Projektowe Polteron z Krakowa.
Zakład Termicznego Unieszkodliwiania Odpadów powstaje na Ostrowie Grabowskim. Koszt inwestycji to 666 mln zł, z czego 255 mln stanowi unijne dofinansowanie. EcoGenerator będzie miał 32,5 m wysokości i powierzchnię ok. 9,5 tys. m kw. Cały teren przeznaczony pod ZTUO to ok. 12 hektarów. Oprócz budynku głównego będą tam place do składowania i manewrowe oraz instalacje pomocnicze. Moc przerobowa ZTUO w Szczecinie wyniesie 150 tysięcy ton odpadów komunalnych rocznie. Zakończenie budowy przewiduje się w połowie 2016 roku.
Autor: Justyna Korzeniak, Adventure Media