Świadomość środowiskowa i odpowiedzialność społeczna nie są nowością. Są to dominujące tematy inicjatyw biznesowych już od dziesięcioleci. Nadal istnieje boom na praktyki zielonej produkcji, obejmujące projektowanie ekologiczne i zrównoważony rozwój. Praktyki te ewoluują z dobrego powodu: wkrótce firmy produkcyjne nie będą mogły bez nich przetrwać.
Firma doradcza ARC Advisory Group z siedzibą w Dedham w stanie Massachusetts (USA) dostrzega całe bogactwo potencjalnych korzyści z adopcji najlepszych praktyk zrównoważonego rozwoju: redukcję wpływu zakładów produkcyjnych na środowisko naturalne, zmniejszenie kosztów energii i surowców, zmniejszenie zagrożeń oraz niższy podatek węglowy lub inne podatki od emisji.
Te redukcje mogą doprowadzić do dużych zysków zarówno dla samych fabryk, jak i na zewnątrz – w łańcuchach dostaw. Nie należy jednak pomijać korzyści związanych z lepszym wizerunkiem publicznym firm oraz zwiększoną akceptacją ich klientów. Firma ARC uważa, że ze zrównoważonego rozwoju wynika możliwość takiego funkcjonowania firm, w którym jednocześnie spełniane są potrzeby obecnych i przyszłych pokoleń. W przemyśle produkcyjnym zrównoważony rozwój ucieleśnia trzy zasady: projektowanie i produkcja wyrobów przyjaznych dla środowiska i zasobów naturalnych w fabrykach przyjaznych dla środowiska i zasobów naturalnych przy współpracy z przyjaznymi dla środowiska i zasobów naturalnych dostawcami innymi firmami z łańcuchów dostaw.
Najlepszy model zrównoważonej produkcji stosuje takie podejście na poziomie całego przedsiębiorstwa, które obejmuje wszystkie punkty styku dla strategii i planowania biznesowego, prac projektowych i inżynierskich oraz realizowanych operacji.
Jak mówi Greg Gorbach, wiceprezes ARC ds. wspólnej produkcji: Produkcja zrównoważona polega w takim samym stopniu na zwiększaniu wydajności firmy, jak i na jej odpowiedzialności środowiskowej. W przyszłości wartość rynkowa firmy będzie bezpośrednio powiązana z tym, a jakim stopniu firma ta opanowała praktyki produkcji zrównoważonej.
Jedną z przeszkód na drodze do rzeczywistej realizacji biznesowego planu wprowadzenia produkcji zrównoważonej jest brak odpowiednich informacji i modeli funkcjonalnych, które mają zastosowanie w rzeczywistych środowiskach produkcyjnych. Firmy, które odniosą najwięcej korzyści, to te, które zastosują podejście na poziomie całego przedsiębiorstwa, obejmujące wszystkie punkty styku dla strategii i planowania biznesowego, prac projektowych i inżynierskich oraz realizowanych operacji. Tacy producenci potrzebują też bezpiecznych firm partnerskich z łańcucha dostaw dla każdego wytwarzanego produktu, szczególnie jeśli chodzi o materiały. Według ARC obecnie obserwujemy koniec ery taniej ropy naftowej, miedzi, wody oraz innych materiałów. Na każdym z producentów spoczywa ciężar audytowania, odsprzedaży, ponownego wykorzystywania oraz oddawania odpadów do recyklingu. Dzięki temu firma odzyska wartość, obniży swoje koszty, pozostanie konkurencyjna i będzie się rozrastać jako zielone, zrównoważone przedsiębiorstwo.
W taki właśnie sposób producent tworzy wartość dodaną, jak uważa firma Sims Lifecycle Services, globalny dostawca usług z zakresu odzyskiwania surowców i recyklingu. Dokonuje się tego poprzez rozległe zarządzanie zasobami i drogimi metalami oraz odzysk części/komponentów – wszystko to z myślą o bezpieczeństwie danych producenta/dostawcy.
Firma Sims skupia się na oszczędzaniu energii oraz minimalizacji odpadów. Jako jedna z głównych firm specjalizujących się w odzysku metali, realizuje proces w pętli zamkniętej, odzyskując metale szlachetne i półszlachetne z odpadów produkcyjnych oraz produktów elektroniki domowej i biurowej, np. drukarek, komputerów i monitorów oraz sprzętu fotograficznego.
Podzespoły i części zawierające elementy wartościowe są identyfikowane i kwalifikowane przez specjalistów technicznych firmy Sims do odzysku lub odsprzedaży, co maksymalizuje efektywne użycie i odzysk.
Model biznesowy firmy Sims Lifecycle Solutions jest zorientowany na wydłużanie cykli życia produktów oraz utrzymanie zasobów poprzez zarówno odpowiedzialny, jak i opłacalny transport materiałów.
Firma Sims posiada swoje amerykańskie centrum w Chicago oraz 28 zakładów realizujących operacje fizyczne na całym świecie (w tym w Polsce, w Bydgoszczy). Operacje te obejmują wszystkie procesy związane z przyjaznym dla środowiska wykorzystaniem przestarzałych produktów elektronicznych. Szczególnie warta uwagi jest linia do przetwarzania monitorów, posiadająca obudowane przenośniki oraz rozległe systemy odpylające. Każdy system technologiczny posiada swój własny system pochłaniania kurzu z wysokosprawnymi filtrami HEPA, dzięki czemu zachowane są warunki BHP i chronione środowisko.
Morgan Johnson, dyrektor ds. usług globalnych w Sims Recycling uważa, że wiedza pracowników tej firmy i doświadczenie zebrane w trakcie jej działalności globalnego dostawcy usług ujawniają potrzebę skoncentrowania się na co najmniej trzech następujących obszarach:
- Standardy recyklingu generujące korzyści dla środowiska dzięki odwróceniu drogi odpadów od wysypisk śmieci oraz całkowitym odzysku zasobów w pobliżu miejsca ich pochodzenia.
- Egzekwowanie restrykcji eksportowych w celu wspierania standardów. W przeciwnym razie materiały będą wypływać za granicę wraz z emisją dwutlenku węgla lub też będą poddane nieefektywnemu recyklingowi metodami chałupniczymi.
- Lokalne ponowne wykorzystywanie i zmniejszanie ograniczeń dotyczących przemieszczania odpadów w Unii Europejskiej oraz ograniczanie działalności eksportowej z USA.
Morgan Johnson uważa, że motywowanie do „łatwego recyklingu”, to jest rozszerzonej odpowiedzialności producenta (Extended Producer Responsibility, EPR), nie jest z kolei bodźcem dla produkcji zużywającej mniej zasobów. Jedynie maksymalizowanie ponownego wykorzystania wychodzi naprzeciw wykorzystaniu zasobów. Dyrektywa UE w sprawie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego WEEE (Waste Electrical and Electronic Equipment) mówi o ponownym użyciu, jednak nie zawiera do tego żadnych motywacji.
Jak uważa Morgan Johnson, firma Sims zapewnia bezpieczną dla środowiska utylizację starego sprzętu elektronicznego przy zachowaniu zgodności z Dyrektywą WEEE, amerykańską ustawą SB50 oraz innymi lokalnymi przepisami dotyczącymi e-recyklingu. Firma Sims pomaga też producentom uniknąć odpowiedzialności środowiskowej i chroni firmy przed sankcjami za naruszenie przepisów, wykorzystując pełne i kompleksowe usługi zarządzania transportem.
Podczas naszych procesów ponownego użycia i odzyskiwania surowców każdy produkt otrzymuje odpowiedni stopień: A, B, C, D lub dalszy. Wszystko, co jest sklasyfikowane poniżej D, jest uważane za złom. Współpracujemy z firmami, odbierając od nich odpady i transportując je, jak by to powiedzieć, „ze szpitala do kostnicy”. Rozbieramy na części układy elektroniczne, usuwamy przewody, piankę, tworzywa sztuczne i metale. Wyciągamy miedź z przewodów. Szkło z monitorów typu CRT może być posortowane na kawałki zawierające ołów i czyste, które mogą być wykorzystane do wytopienia ołowiu lub do produkcji nowych monitorów CRT (tekst z 2008 r. – przyp. tłum.). Każdy producent ma tu szansę, by coś wykorzystać. W każdym z tych materiałów drzemie możliwość ponownego użycia – mówi Morgan Johnson.
Nowe oświadczenie Stowarzyszenia ISM na temat zrównoważonego rozwoju
Stowarzyszenie ds. Zarządzania Dostawami (Institute for Supply Management, ISM) uważa, że decyzje dotyczące zarządzania dostawami powinny opierać się zarówno na pisemnych planach strategicznych organizacji, jak i jej politykach zrównoważonego rozwoju i odpowiedzialności społecznej. ISM definiuje zrównoważony rozwój jako „zdolność do realizacji potrzeb bieżących bez utrudniania zdolności do realizacji potrzeb przyszłych pokoleń w kategoriach problemów ekonomicznych, środowiskowych i społecznych”. ISM zachęca specjalistów od zarządzania dostawami do dokładnego zrozumienia koncepcji oraz polityk zrównoważonego rozwoju i odpowiedzialności społecznej, w tym swoich ról w tych politykach, tak aby współpracowali z dostawcami nad osiągnięciem pewnych celów i zbudowaniem konkurencyjności firm.
Więcej informacji, w tym Zasady Odpowiedzialności Społecznej ISM, podano na stronie https://www.ismworld.org/