Nawet w przypadku prawidłowo zaprojektowanego systemu wentylacji, nieznajomość zasad działania systemu przez lokatorów, może prowadzić do nieefektywnej pracy wentylacji.
Ludzie na całym świecie przebywają coraz częściej i coraz dłużej w zamkniętych pomieszczeniach. Podczas procesu projektowania budynku, nacisk kładziony jest na jego wydajność energetyczną, wyrażoną w sprawności systemu kontrolującego warunki powietrza wewnątrz budynku. Musimy sprawić, by jakość powietrza wewnątrz budynku stała się priorytetem podczas procesu projektowania, jeśli chcemy poprawić stan zdrowia i samopoczucie lokatorów.
Badania prowadzone przez amerykańską agencję do spraw ochrony środowiska dowodzą, że zanieczyszczenia znajdujące się wewnątrz pomieszczeń mogą być znacząco bardziej niebezpieczne niż zanieczyszczone powietrze z zewnątrz. Z uwagi na fakt, że ludzie spędzają 90% swojego czasu w pomieszczeniach, kwestia jakości znajdującego się w nich powietrza zasługuje na większą uwagę. Jednakże, świadomość wpływu tego czynnika na nasze zdrowie jest tak niska, że zły stan powietrza w budynku budzi znacznie mniej obaw wśród ludzi niż miejski smog, czy emisja tlenku węgla oraz innych szkodliwych substancji, spowodowana np. transportem samochodowym.
Nawet w przypadku prawidłowo zaprojektowanego systemu wentylacji, nieznajomość zasad działania systemu przez lokatorów i użytkowników budynków, może prowadzić do nieefektywnej pracy wentylacji. W dodatku, brak wiedzy na temat źródła pochodzenia zanieczyszczeń, powoduje narażanie lokatorów na działanie produktów szkodliwych.
Kiepska jakość powietrza wewnątrz pomieszczeń może mieć poważny wpływ na zdrowie i samopoczucie osób przebywających w budynku, powodując senność, bóle głowy i podrażnienia skóry, a nawet chroniczne problemy z oddychaniem i nowotwory. Może również negatywnie wpływać na produktywność oraz zdolności do wykonywania obowiązków przebywających wewnątrz ludzi. Mówi się wówczas o tzw. syndromie chorego budynku.
Usunięcie źródła zanieczyszczeń wewnątrz budynku jest priorytetem. Duża liczba substancji szkodliwych znajdujących się w budynkach, ma związek z materiałami konstrukcyjnymi użytymi do jego budowy, jak również z czynnościami prowadzonymi przez mieszkańców budynku, np. użycie środków czyszczących, perfum, itd. Dzięki zastosowaniu produktów o niskiej emisji szkodliwych substancji, takie źródła zanieczyszczeń mogą zostać całkowicie wyeliminowane lub zmniejszony zostanie ich wpływ, co prowadzi do znacznej poprawy jakości powietrza w budynku. Zazwyczaj opisane korzyści mogą zostać osiągnięte bez dodatkowych nakładów pieniężnych.
Problem ten różni się w zależności od miejsca na ziemi. Więcej niż 3 miliardy ludzi wciąż gotuje i ogrzewa swoje domy używając otwartego ognia i nieszczelnych pieców. Kluczowymi czynnikami są zmiana rodzaju paliwa i poprawa wentylacji. Ostatnie badania przeprowadzone w Indyjskim mieście Delhi dowodzą, że 34% ludzi, którzy spędzają wiele czasu w domu i biurze, może cierpieć z powodu problemów z oddychaniem, a ponad 82% biur znajdujących się w stolicy posiada powietrze o złej jakości.
Normy dotyczące zanieczyszczenia powietrza wewnątrz budynku różnią się w zależności od kraju. Na przykład, w Wielkiej Brytanii brak jest norm dotyczących substancji emitowanych przez produkty wewnątrz pomieszczeń, takie jak detergenty do mycia podłóg czy kleje, które często emitują szkodliwe substancje organiczne. Przepisy regulujące normy można zaostrzyć lub rozszerzyć, ale wciąż wymagana będzie świadomość ludzi odnośnie jakości powietrza wewnątrz pomieszczeń, zanim nastąpi zmiana. Nie możemy pozwolić sobie na zwłokę, dlatego doradzam właścicielom i najemcom by przedsięwzięli własne kroki, na przykład kierując się niską emisją szkodliwych substancji przy wyborze mebli lub materiałów konstrukcyjnych do budowy domu.
Istnieją powszechnie dostępnie procedury odnośnie poprawy jakości powietrza wewnątrz budynku, na przykład ASHRAE – Air Quality Guide. Jakość powietrza w budynku w coraz większym stopniu określana jest poprzez standardy budownictwa, takie jak LEED, Building Research Establishment Enviromental Assessment Method (BREEAM), oraz WELL.
Jeśli poziom zdrowia i samopoczucia we współczesnych budynkach ma ulec poprawie, niezbędne jest aby aspekt jakości powietrza był kluczowym zagadnieniem dla projektantów i architektów.
Czy kiedykolwiek zauważyłeś, aby podczas procesu projektowania na pierwszym miejscu stawiano aspekt jakości powietrza w budynku?
Autor: Emily Walport pracuje w zespole zajmującym się materiałoznawstwem, będącym częścią grupy Arup’s Advanced Technology and Research. Od początku kariery w grupie Arup, Emily pracowała w wielu projektach, od studiowania procesu korozji atmosferycznej do badań nad obróbką addytywną. Była również zaangażowana w rozwój przyjaznych zdrowiu materiałów grupy Arup.
