Urządzenia w tego typu systemach mają za zadanie zapewnienie ochrony przed zagrożeniami zarówno we wnętrzu budynku, jak i poza nim.
Za podstawę w tym zakresie można uznać systemy sygnalizacji włamania i napadu (SSWIN) oraz dźwiękowe systemy ostrzegawcze. O określonych zdarzeniach w obiektach może informować również oprogramowanie przeznaczone do analizowania zawartości obrazu z kamer monitoringu. Z kolei w obiektach wojskowych niejednokrotnie znajduje zastosowanie ochrona perymetryczna.
Systemy sygnalizacji włamania i napadu (SSWIN)
Bazują one zwykle przynajmniej na kilku elementach. Sercem systemu jest centrala alarmowa, do której podłączone są czujniki ruchu oraz czujniki magnetyczne – kontaktrony. Ten drugi typ czujników zazwyczaj instalowany jest na oknach, drzwiach oraz bramach garażowych. Do obsługi centrali przeznaczony jest manipulator kodowy (klawiatura) – jego podstawową funkcją jest uzbrajanie/rozbrajanie systemu po wpisaniu przez użytkownika kodu identyfikacyjnego.
Oprócz wspomnianych czujników istotną rolę w SSWIN odgrywają sygnalizatory, czyli urządzenia akustyczne lub optyczno-akustyczne, które odpowiadają za sygnalizowanie wykrycia niepożądanych zdarzeń w obiektach, które obsługują. Kluczowe miejsce zajmują też urządzenia i systemy odpowiedzialne za przesył informacji. Mogą to być dialery telefoniczne, moduły GSM oraz urządzenia radiowej wymiany danych.
Dodatkowym elementem SSWIN może być system antynapadowy. Składa się on z odbiornika oraz nadajnika. Nadajnik ma zazwyczaj formę pilota, może też występować w postaci ukrytego przycisku alarmowego (podblatowego). W systemie znajduje się również klawiatura kodowa, na której można wybrać tzw. kod pod przymusem. Uruchamiany jest wówczas cichy alarm napadowy.
O możliwościach konkretnego systemu sygnalizacji włamania i napadu w dużej mierze decyduje funkcjonalność centrali. W nowoczesnych urządzeniach tego typu niejednokrotnie zastosowanie znajdują bezprzewodowe technologie wymiany danych. I tak dzięki modułom GSM zyskuje się możliwość wysłania informacji o zaistniałych zdarzeniach alarmowych na telefon komórkowy. Przydatne rozwiązanie stanowi współpraca systemu z centrum monitoringu GSM, polegająca na odpowiadaniu na wysyłane z centrum sygnały testowe i cykliczne wysyłanie tzw. CLIPA kontrolnego. Za pomocą wiadomości SMS użytkownik jest powiadamiany o uzbrojeniu i rozbrojeniu alarmu oraz o zaniku i powrocie zasilania sieciowego. Istnieje możliwość zaprogramowania połączenia telefonicznego do wybranych numerów.
Do niektórych central oferowane są aplikacje przeznaczone do telefonów komórkowych z ekranem dotykowym. Oprogramowanie tego typu pozwala na zdalną obsługę systemu alarmowego. W momencie gdy program zostanie uruchomiony, a łączność z systemem jest nawiązana, ekran telefonu pełni funkcję manipulatora LCD. Użytkownik może zdalnie obsługiwać wszystkie funkcje alarmu.
Wiele nowoczesnych central bazuje na radiowej transmisji danych. Mają one wbudowany dwukierunkowy interfejs bezprzewodowy. W niektórych modelach przewidziano możliwość podziału systemu na strefy i partycje.
Dźwiękowe systemy ostrzegawcze DSO
Dużą popularnością w obszarze ostrzegania w budynkach, zwłaszcza dużych, użyteczności publicznej i komercyjnych, cieszą się sygnalizatory akustyczne, bardzo często nazywane także syrenami. Zwraca się jednak uwagę, że system ostrzegania z tego typu urządzeniami akustycznymi ma pewne wady. Przede wszystkim takie rozwiązanie nie przekazuje ważnych informacji na temat dróg ucieczki czy sposobu postępowania w przypadku zagrożenia, a także nie umożliwia odwołania alarmu. Jako wady wymienia się zatem przede wszystkim brak możliwości przekazywania jakichkolwiek innych informacji oprócz alarmu. W przypadku klasycznych sygnalizatorów akustycznych nie można również jednoznacznie określić rodzaju zagrożenia.
Coraz większym uznaniem cieszą się więc systemy bazujące na głośnikach. Są to Dźwiękowe Systemy Ostrzegawcze, nazywane także systemami DSO. Pozwalają one na przeprowadzenie szybkiej, a zarazem skutecznej ewakuacji ludzi z obszarów objętych zagrożeniem. W niektórych obiektach, takich jak chociażby centra handlowe, system dźwiękowy używany jest też do innych celów, np. przekazywania komunikatów, nadawania muzyki w tle, emitowania reklam, informowania o promocjach itp. O sposobie projektowania oraz instalowania i użytkowania systemów dźwiękowych mówi norma PN-EN 60840 „Dźwiękowe Systemy Ostrzegawcze”.
Ważne jest, aby systemy tego typu realizowały swoje zadanie w każdych warunkach, nawet podczas pożaru. Kluczową rolę odgrywa więc odpowiednia instalacja kablowa, która musi być odporna na wysokie temperatury. Projektanci uwzględniają podział instalacji na strefy. Urządzenia wzmacniające powinny być zdublowane oraz współpracować z zasilaniem awaryjnym. Oprócz tego uwzględnia się zdublowanie linii głośnikowej. System dźwiękowego ostrzegania współpracuje najczęściej z centralą alarmową.
Bardzo ważną rolę odgrywa również ciągłe monitorowanie pracy systemu. Stąd też wszystkie urządzenia są wyposażone w odpowiednie układy testujące.
Instalacje głośnikowe powinny być kontrolowane. Kompleksowy system musi uwzględniać nadzorowanie parametrów zasilania.
Oprogramowanie do analizowania zawartości obrazu
Nowoczesne systemy alarmowe i monitoringu zasadniczo nie mogą funkcjonować bez zaawansowanego oprogramowania. Specjalistyczne aplikacje komputerowe wyposaża się w szereg funkcji, takich jak analizowanie zawartości obrazu z kamer czy wykrywanie ruchu.
W nowoczesnych programach komputerowych przewidziano wiele funkcji, dzięki którym wyznacza się obszary obrazu o charakterze krytycznym. Użytkownik oprogramowania określa minimalne rozmiary obiektów i kierunek ruchu. Oprócz tego definiowane są zdarzenia, które generują alarm. Można więc powiedzieć, że wykrywa się tylko istotne obiekty.
Kluczową rolę odgrywają również filtry. To właśnie one precyzują wykrywany obiekt pod względem rozmiaru, szybkości poruszania czy proporcji. Dokładnie i precyzyjnie jest przeprowadzana detekcja twarzy. Pamiętajmy przy tym, że parametry poszczególnych filtrów mogą być konfigurowane w dowolnej kombinacji. Wszystko po to, aby zapewnić dokładne wykrywanie obiektu.
Istotna cecha oprogramowania przeznaczonego do analizowania zawartości obrazu to przede wszystkim intuicyjny interfejs użytkownika. Wykryty ruch jest natychmiast zaznaczany na ekranie. Jeżeli są spełnione określone kryteria, a wykryty ruch jest zjawiskiem niepożądanym, to generuje się zdefiniowany alarm. W wielu aplikacjach przewidziano funkcje pozwalające na korektę perspektywy oraz przeprowadzenie kalibracji kamery. Jednocześnie wykrywanych może być wiele stanów obiektów. Każdy z nich generuje niezależne alarmy. Nie bez znaczenia pozostaje elastyczny wybór obszaru czułości. Wybierając konkretny obiekt, użytkownik zyskuje o nim szczegółowe informacje, takie jak rozmiar, kierunek, prędkość czy barwa.
Ochrona perymetryczna obiektów wojskowych
Nowoczesne systemu ochrony są nieodzownym elementem mieszkań, domów i obiektów użyteczności publicznej. Wiele urządzeń i rozwiązań w zakresie ochrony zaprojektowano z myślą o bezpieczeństwie infrastruktury wojskowej.
Ochrona perymetryczna, nazywana także obwodową, powinna zagwarantować wczesne wykrycie osób zamierzających wtargnąć na granicę chronionego obiektu. Informacja o zagrożeniu przekazana odpowiednio wcześnie pozwala na szybkie, a co najważniejsze, skuteczne podjęcie działań zapewniających bezpieczeństwo użytkowników obiektu.
Podstawę ochrony stanowią bierne i aktywne systemy bazujące na analizie różnego rodzaju fal. Chodzi przede wszystkim o radary naziemne oraz kamery zarówno termowizyjne, jak i wizyjne. Nie bez znaczenia pozostają także systemy odpowiedzialne za wykrywanie przekroczenia ogrodzenia. Aplikacje pracujące autonomicznie niejednokrotnie poddaje się procesowi integracji. Istotną cechą rozwiązań tego typu jest zasięg obejmujący często nawet kilkadziesiąt kilometrów.
Ostrzeganie o zagrożeniach
W Polsce w ciągu ostatnich kilku lat występowały zjawiska, które można uznać za anomalie pogodowe. Mowa tutaj o trąbach powietrznych, powodziach czy wichurach. Dlatego coraz większym uznaniem cieszą się systemy ostrzegania i alarmowania ludności wybranego obszaru o zagrożeniach oraz przekazywania zasad zachowania się w razie ich wystąpienia. System wykrywania, ostrzegania i alarmowania (SWOA) jest oparty przede wszystkim na komunikacji SMS-owej, która służy do przesyłania wiadomości tekstowych o zagrożeniach na telefony komórkowe. Tworzone są przy tym grupy odbiorców SMS-ów. Na przykład w systemie ostrzegania Poznania tworzone są dwie grupy odbiorców. Jedna z nich ma charakter zamknięty, a bazuje na telefonach służbowych (np. członków Zespołu Zarządzania Kryzysowego dla miasta Poznania, dyrektorów wydziałów Urzędu Miasta, przedstawicieli mediów). Druga grupa odbiorców to społeczeństwo miasta Poznania. Autor: Damian Żabicki – dziennikarz, redaktor, autor tekstów, specjalizujący się w tematyce technicznej i przemysłowej. Specjalista public relations firm z branży technicznej.
