Cyfrowe odwzorowanie zarówno fizycznych i funkcjonalnych cech obiektu, jak i jego elementów konstrukcyjnych, wykorzystanych materiałów czy umiejscowienia okablowania, jest w budownictwie wykorzystywane już od dawna. Gdy na znaczeniu zaczęła zyskiwać Rozszerzona Rzeczywistość (ang. Augmented Reality, AR), Modelowanie Informacji o Budynku (ang. Building Information Modeling) zyskało zupełnie nowy wymiar. Dziś zastosowanie tej technologii rozszerza się, a przykładem na to jest rodzący się w bólach, zupełnie nowy trend przemysłowy. Wirtualne odwzorowanie obiektów z placu budowy przenosi się do fabryk.
Mając do dyspozycji wizualizację inwestycji z wykorzystaniem modelu 3D, już na wczesnym etapie realizacji możemy zobaczyć zakładany efekt końcowy prac i tym samym uniknąć wielu błędów projektowych na styku różnych branż. „Cyfrowy bliźniak” (ang. digital twin) budynku wykorzystywany jest ponadto w zarządzaniu obiektem, planowaniu kolejnych inwestycji, realizacji remontów, modernizacji obiektów czy też w codziennej eksploatacji. W parze z BIM świetnie prezentuje się Rozszerzona Rzeczywistość – łącząc świat rzeczywisty z elementami generowanymi komputerowo, umożliwia ona prezentowanie cyfrowych informacji w kontekście przestrzeni, w jakich aktualnie się znajdujemy. Model 3D jakiegokolwiek obiektu możemy więc w czasie rzeczywistym nałożyć na obraz z kamery smartfona lub wyświetlić go w postaci hologramu na dedykowanych, przeziernych (czyli prezentujących informacje bez zasłaniania widoku) okularach AR.
BIM wsparty o Rozszerzoną Rzeczywistość świetnie sprawdzi się także w przemyśle – wyobraźmy sobie sytuację, w której serwisant musi dostawić do wyposażenia fabryki nową maszynę pakującą. Dzięki wirtualnemu modelowi obiektu sprawdzi, którędy w pomieszczeniach przechodzą kable i czy w wybranym miejscu uda mu się łatwo podłączyć urządzenie (być może trzeba będzie kuć, a w tym akurat miejscu znajduje się ściana nośna). Takie rozwiązanie to nie tylko zwykła oszczędność czasu, ale również zabezpieczenie przed potencjalną kolizją, usterką czy niebezpieczeństwem.
Mapowanie przestrzeni z HoloLens
Na rynku istnieje dziś wiele urządzeń kompatybilnych z technologią Rozszerzonej Rzeczywistości, dzięki czemu zyskujemy coraz szersze spektrum zastosowań tego rozwiązania. Przykładem są chociażby przezierne okulary Microsoft HoloLens, które mogą wyświetlać holograficzne obrazy zawieszone w rzeczywistej przestrzeni. Co więcej HoloLens możemy sterować przy pomocy gestów oraz mowy – poruszając się po nowym budynku architekt może więc np. wywoływać poszczególne polecenia z interfejsu aplikacji, nie angażując w to rąk. Okulary umożliwiają ponadto skanowanie przestrzeni w 3D oraz nagrywanie filmów, dzięki czemu możliwe jest tworzenie wirtualnych modeli rzeczywistych przestrzeni, wymiarowanie ich i uzupełnianie o dokumentację wideo. Zebrany w ten sposób materiał może stanowić bazę do stworzenia cyfrowej reprezentacji budynku, a także dokumentować przebieg wizji lokalnej w obiekcie. Dzięki HoloLens szybko policzymy też ilość potrzebnej do przeprowadzenia remontu farby, bo skanowanie przestrzeni przebiega równolegle z jej wymiarowaniem.
Wizualizacja i modyfikacja dokumentacji
Częstym problemem związanym z realizacją prac budowlanych są kolizje na styku poszczególnych branż. Dzięki Rozszerzonej Rzeczywistości wizualizacja projektowanych instalacji możliwa jest do uzyskania wprost na budowie i w kontekście rzeczywistej przestrzeni. W ten sposób ewentualne błędy projektowe można wychwycić jeszcze przed rozpoczęciem prac budowlanych. Dokumentacja BIM w Rozszerzonej Rzeczywistości może być więc nie tylko wizualizowana, ale i modyfikowana w czasie rzeczywistym oraz uzupełniana o nowe elementy jeszcze w trakcie wizyty na budowie. Co ważne, wizualizować możemy także projekty aranżacji wnętrz czy wyposażenia technicznego, wykorzystując bazy gotowych elementów lub importując modele rzeczywistych obiektów zeskanowanych w 3D.
Takie rozwiązanie pozwala nam od razu zaprezentować inwestorowi finalny efekt planowanych prac lub skontrolować realizację pod kątem zgodności z projektem.
Eksploatacja budynku przy użyciu BIM
BIM wspierane przez AR może być wykorzystywane we wszystkich fazach życia budynku – od projektu, poprzez jego budowę aż po codzienną eksploatację. W Rozszerzonej Rzeczywistości możemy wizualizować przebieg ukrytych instalacji, co jest nieocenionym wsparciem w przypadku przeglądów technicznych lub awarii. Co więcej, do każdego urządzenia technicznego w obiekcie możemy przyporządkować instrukcję serwisową, która w razie konieczności będzie udostępniała dane osobie odpowiedzialnej za techniczną obsługę budynku. Korzystając z tego rozwiązania, możemy też wizualizować w czasie rzeczywistym dane z systemu BMS, CCTV lub parametrów technicznych poszczególnych urządzeń.
Na mariażu Rozszerzonej Rzeczywistości i BIM mogą zyskać dziś nie tylko sami inwestorzy, ale również architekci, inżynierowie i serwisanci – którzy korzystając z tych rozwiązań w codziennej pracy, działają sprawniej oraz bezpieczniej.
Ekspert: Maciej Lepczyński, Business Development Manager w Transition Technologies PSC